Het Buurserzand is een gevarieerd open heidegebied met goed ontwikkelde leefgemeenschappen van natte en vochtige dopheide vegetaties en droge struikheide vegetaties, stuifzanden, jeneverbesstruwelen, vennen en drogere eikenberkenbossen.

Door zijn omvang en natte karakter is het Buurserzand uniek in Europa. Natuurmonumenten hecht grote waarde aan dit gebied. Het is het eerste natuurreservaat dat de vereniging in 1929 in Overijssel verwierf.